KINSHASA, CONGO – Ku minsi 25/08/2018 akanama gashinzwe amatora muri Congo, Commission Electoral National Independent (CENI) kasohoye itangazo ryamagana Jean-Pierre Bemba kwitoza mu matora ateganyijwe kuba ku minsi 23/12/2018. Iri tangazo ryasohowe none niposho ku gihe c’isaha zitandatu za nijoro (12:00AM) i Kinshasa, umurwa mukuru wa Congo.

Zimwe mu mpamvu zatumye aka kanama CENI gafata iki cemezo co kutemerera Bembe ngo nuko yigeze kuyoboora udutsiko tw’inyashamba mugihugu kandi ngo ari nabwo akiva m’uburoko aho yari amaze igihe kitari gito afungiwe i Lahaye. Ibi bikaba bitoma Jean-Pierre Bemba adashobora kwitoza nkuko CENI yabitangaje.

Jean-Pierre Bemba ari mu bakandida batandatu basabwa na CENI ko badakwiye kwitoza muri aya matora ngo bitewe n’inenge aba bakandida bagiye bagira mu gihugu hagati ndetse no hanze yaco. Bamwe muri aba bakandida, baregwa kurya ibiturire, abandi baregwa kuba barigeze gukorana n’imitwe y’inyeshamba kandi kuba barigeze kumena amaraso mu gihugu.

Tubibutse ko Jean-Pierre Bembe yari amaze iminsi afungiwe i Lahaye, biravugwa yuko hakoreshejwe amafaranga agera ku 30,000 by’ama euros ariyo yatanzwe kugira ngo Bemba arekurwe nkuko byatangajwe n’umwe mu bari m’urubanza rwa Bemba. Bemba wigeze no kuba ministre w’igihugu akaba ahakana ibyo akanama CENI kamushinja; we akaba avuga ko ibi ari leta ya Kabila ibikora mu buryo bwo gushaka kumuburiza uburyo kandi we ashaka gukura igihugu m’uburetwa.

Nubwo ibi byose Bemba abivuga, leta ya Congo yo ntimufata nk’umwere ngo nubwo urukiko mpanabyaha rw’i Lahaye (CPI), leta ya Kabila yo ivuga ko uwishe agasahura adashobora guhabwa ubutegetsi kuko ngo igihugu kiba kigiye gusubira inyuma. Nano Akana CENI ko gakomeje kavuga ko uko biri kose Bemba yakuwe ku rutonde rw’abagiye kwitoza kubera ibyaha birimo n’ibiturire yariye ubwo yari kubutegetsi.
Si Bemba wenyine wagiwe kwitoza, ahubwo Antoine Gizenga na Adolphe Muzito nabo bytangajwe yuko badakwiye kwitoza kuko nabo ngo baregwa kuba barasahuye igihugu kandi kuba barariye ibiturire byinshi. Nubwo akanama CENI kafashe iki cemezo, abatavuga rumwe na leta ya Kabila bo bavuga ko iki cemezo cafashwe na CENI kidafite aho gishingiye ahubwo ngo ari gushaka kuburiza mo umugambi w’amatora.
Abatavuga rumwe na leta ya Kabila bemeza neza ko ngo Bemba asanzwe atinywa cane na Perezida Kabila, kuko ngo kuva kera Bemba azwiho kuba umutegetsi mwiza kandi ugirana imibanire myiza n’abaturage ngo nubwo aregwa ibyaha bitandukanye; bo bemeza neza ko ari amatiku kugira ngo atazitoza.